Praca siedząca, jak pewnie wiesz, jest szkodliwa dla kręgosłupa. Pozycja siedząca jest niewątpliwie wygodna, ale przy częstym i długotrwałym siedzeniu, Twój kręgosłup doświadcza wielu nieprzyjemności. Być może odczuwasz już niektóre z nich? Co jeszcze Ci zagraża i dlaczego tak się dzieje?
Praca siedząca ma negatywny wpływ na kondycję kręgosłupa wielu pracowników biurowych, kierowców, kasjerów, programistów, grafików i freelancerów pracujących przy komputerach. Być może odczułaś już kiedyś negatywne skutki długotrwałego siedzenia. A może trafiłaś na ten wpis, bo chcesz zapobiec dolegliwościom, na które skarżą się Twoi znajomi po fachu? Poniżej znajdziesz 5 przykrych konsekwencji, na które narażony jest Twój kręgosłup, jeśli wykonujesz pracę siedzącą.
Negatywne skutki siedzenia dla kręgosłupa czyli:
1. Jak praca siedząca wywołuje ból niedokrwienny
Jednym z zadań krwi krążącej w ludzkim ciele jest dostarczenie tlenu i substancji odżywczych do włókien mięśniowych. Drugim, zabieranie z nich tzw. produktów przemiany materii czyli śmieci pozostałych po wykonaniu pracy przez komórkę. Pozwala to na prawidłowe funkcjonowanie mięśni czyli ich sprawne kurczenie się i rozkurczanie. Naprzemienny skurcz i rozkurcz mięśni pomaga pompować krew do wszystkich komórek naszego ciała. Praca siedząca powoduje, że często „zamarzamy” w bezruchu. Kiedy siedzimy długo w jednej pozycji, mięśnie wzdłuż kręgosłupa (m. prostownik grzbietu, m. wielodzielny) są stale napięte. Długotrwały skurcz mięśni, zwłaszcza, kiedy siedzimy bez podparcia pleców, ogranicza dopływ tlenu i substancji odżywczych do komórek mięśniowych. Odczuwamy to jako zmęczenie, tkliwość a nawet ból.
2. Jak praca siedząca wywołuje sztywność i ograniczenie ruchomości
Jeśli zastanawiałaś się kiedyś, dlaczego po kilku godzinach siedzenia w pracy trudno Ci się ruszyć, a Twoje plecy są sztywne, jakbyś połknęła kij od miotły, to już wyjaśniam. Wszystkie mięśnie ludzkiego ciała pokryte są powięzią. Powięź to cieńka błona, która oddziela od siebie poszczególne mięśnie i grupy mięśniowe. Jest niczym siatka, która utrzymuje to wszystko, co mamy pod skórą w jedną spójną całość. Można ją porównać do tej białej błonki pokrywającej kawałki pomarańczy – jej włókna wnikają do wewnątrz cząstek pomarańczy, ale też oplatają cały owoc pod powierzchnią pomarańczowej skórki. I taka jest właśnie powięź. Jest trójwymiarową elastyczną siecią, która przyczepia się do kości, skóry i przenika przez torebki stawowe, ścięgna, więzadła i napina poszczególne elementy.
Niestety praca siedząca oraz niedobór aktywności ruchowej przyczyniają się do zmniejszenia elastyczności powięzi i „sklejania się” jej włókien. Skutkiem tego jest większe napięcie mięśni w spoczynku, ograniczenie ruchów w stawach oraz uczucie sztywności całego ciała.
3. Jak praca siedząca wywołuje wady postawy – garbienie się i brzydką sylwetkę
Jak zapewne wiesz, ludzki kręgosłup nie jest pionowym słupem, ale przypomina dwie litery „S” jedna pod drugą. Takie ustawienie kręgów względem siebie zapewnia amortyzację wstrząsów podczas chodzenia, ruchomość (zgięcie i wyprost) oraz możliwość unoszenia dużych obciążeń. Praca siedząca najczęściej wymusza określone ułożenie poszczególnych części ciała. Niezależnie, czy jest to praca biurowa przy komputerze lub dokumentach, czy siedzenie za kierownicą albo przy maszynie do szycia, ramiona, głowa oraz nogi układają się zawsze w określony sposób.
A co to ma do kręgosłupa?
Otóż wyciągnięcie rąk przed siebie (podczas pisania na klawiaturze czy trzymania kierownicy) oraz bezwiedne wysuwanie głowy do przodu (a robimy to bezwiednie wysuwając ją około 10% w tym kierunku, w którym patrzą oczy) powoduje zaokrąglenie się pleców w odcinku piersiowym (garbienie się). Zgięcie bioder podczas siedzenia sprzyja rozluźnieniu mięśni brzucha i spłyceniu lordozy lędźwiowej (naturalne wygięcie kręgosłupa w łuk w kierunku brzucha). Jeśli dojdzie do tego nawykowe zakładanie nogi na nagę albo siedzenie na jednej nodze, to jedno z bioder uniesione jest wyżej, co z czasem powoduje boczne skrzywienie kręgosłupa (czyli skoliozę). A jeśli do tego jeszcze często wykonujesz skręty tułowia w jednym kierunku (np. przekładając co chwilę dokumenty na półkę obok) albo (o zgrozo!) cały czas siedzisz zrotowana z nogami w jedną stronę, a tułowiem i twarzą w drugą (np przy kasie), to Twój kręgosłup krzywi się jeszcze bardziej. Częste i długotrwałe przyjmowanie takich ułożeń sprawia, że jedne mięśnie trwale skracają się (przykurczają), a te działające do nich przeciwnie wydłużają i słabną. Takie mięśnie tracą zdolność utrzymywania prawidłowej wyprostowanej i zgrabnej sylwetki. A Ty z garbem, odstającymi łopatkami, wypiętym brzuchem i zrotowaną miednicą prawdopodobnie nie wyglądasz zbyt atrakcyjnie.
4. Jak praca siedząca wywołuje zmiany zwyrodnieniowe – Dyskopatie
Kręgosłup, w dużym uproszczeniu, zbudowany jest z twardych kręgów oraz sprężystych krążków międzykręgowych (znanych bardziej jako „dyski„). Jak nie trudno się domyślić, struktury te występują na przemian. Krążki międzykręgowe mają określoną wysokość utrzymując kręgi w odpowiedniej odległości od siebie. Jest to bardzo istotne z dwóch powodów. Po pierwsze włókna nerwowe, odchodzące od rdzenia kręgowego poniżej każdego kręgu, mają na to odpowiednio dużo miejsca i nic ich nie „przygniata”. Po drugie krążek oraz sąsiadujące z nim kręgi tworzą tzw. segment ruchowy. Dzięki temu możemy wyginać się niemalże we wszystkie strony od głowy aż po krzyż (tzn. kość krzyżową) a kręgi nie ocierają się o siebie.
Gdyby kręgosłup był długim zrośniętym prętem, tak zwinne poruszanie się byłoby w ogóle niemożliwe. Krążki międzykręgowe są sprężyste, ponieważ w ponad 80% zbudowane są z wody. Niestety, z czasem tracą sprężystość i elastyczność oraz obniżają swoją wysokość. Dzieję się tak wówczas, kiedy tracą wodę. Woda „wyciskana” jest z nich pod wpływem nacisku z góry (jeśli cały czas przebywamy w pozycji pionowej). Aby mogła być, mówiąc obrazowo, z powrotem zasysana i wtłaczana do krążka, potrzebna jest zmiana ciśnienia w krążku. A to możliwe jest dzięki wykonywaniu ruchu. Praca siedząca często sprawia, że częstotliwość ruchu jest niewystarczająca. Wówczas krążki międzykręgowe „siadają” i dochodzi do dyskopatii. Brak wody to także brak odżywienia, dlatego krążki nie mogą się zregenerować. I tak z czasem może dochodzić do powstania nieodwracalnych zmian zwyrodnieniowych w obrębie całego kręgosłupa.
5. Jak praca siedząca wywołuje urazy – wypukliny, wypadanie dysku, rwę kulszową
Wspomniane wcześniej krążki międzykręgowe składają się z galaretowatego jądra miażdżystego oraz otaczającego je pierścienia włóknistego. Zadaniem jądra jest amortyzacja obciążeń. Pierścienie natomiast zapobiegają przesuwaniu się jądra podczas ruchu poza kolumnę kręgosłupa. Włókna tworzące pierścień zrośnięte są z kręgami. Dzięki temu w momencie wykonywania jakiegoś ruchu (zwłaszcza głębokich skłonów w przód lub w bok) jądro pozostaje na miejscu, ale odpowiednio się odkształca, powodując wybrzuszenie pierścieni włóknistych (krążek przypomina wówczas klin – z jednej strony jest wyższy, a z drugiej niższy). Aby jądro mogło dobrze amortyzować, musi być elastyczne i sprężyste. Do tego niezbędne jest jego odpowiednie uwodnienie.
Jeśli praca siedząca powoduje, że za mało się ruszasz (patrz punkt wyżej) i zbyt rzadko pijesz wodę, to możesz narazić się na bardzo poważne konsekwencje. Odwodnione pierścienie włókniste zamiast rozciągać się, mogą zostać częściowo rozerwane. Wówczas jądro przesuwa się w obrębie krążka (tzw. wypuklina) i krążek traci swoje właściwości resorujące.
Jeszcze gorzej, jeśli dojdzie do całkowitego przerwania wszystkich pierścieni włóknistych (w każdym dysku jest kilka pierścieni poukładanych jeden w drugim jak słoje w pniu drzewa). Wówczas jądro może „wylać się” poza krążek (tzw. przepuklina krążka międzykręgowego) i spowodować ucisk na rdzeń kręgowy lub biegnące obok włókna nerwowe (tzw. rwa kulszowa). Wywołuje to bardzo ostry ból, który może promieniować do pośladka i nogi, a nawet uniemożliwić chodzenie.
Mam coś dla Ciebie 😉
Mam nadzieję, że ten artykuł pomógł Ci zrozumieć, dlaczego praca siedząca ma tak negatywny wpływ na Twój kręgosłup. Jeśli wykonujesz pracę siedzącą i chcesz uniknąć tych konsekwencji zachęcam Cię do zadbania już teraz i swój kręgosłup. Jeśli zastanawiasz się, jak to zrobić małymi krokami bez inwestowania dużych pieniędzy w wizyty u lekarza i zabiegi fizykalne, to zachęcam Cię do pobrania bezpłatnego poradnika dla osób pracujących w pozycji siedzącej „8 kroków do Zdrowego Kręgosłupa„. Znajdziesz w nim sporo praktycznych wskazówek co robić, a czego unikać na co dzień, żeby chronić swój kręgosłup oraz dwie checklisty Skoryguj swoją postawę siedzącą oraz Proste Ćwiczenia Biurowe.
Daj znać w komentarzu, co Tobie najbardziej doskwiera w pracy siedzącej 😉