Skręcenie, zwichnięcie czy stłuczenie może przydarzyć się każdemu. Warto wiedzieć, co należy zrobić, aby zapobiec lub zminimalizować przykre skutki urazu. Metoda P.R.I.C.E to prosta ale skuteczna metoda stosowana w fizjoterapii. Zapoznaj się z nią jeszcze zanim odniesiesz kontuzję, bo liczy się czas!
Metoda P.R.I.C.E
Metoda P.R.I.C.E to zasada postępowania ze świeżymi kontuzjami układu narządu ruchu. Ma ona na celu jak najlepsze zapobiegnięcie negatywnym skutkom urazu. Jej prostota i skuteczność sprawiają, że powszechnie stosowana zarówno u sportowców, jak i osób, które doznały obrażenia w obrębie kończyn podczas codziennej aktywności.
Nazwa Metoda P.R.I.C.E pochodzi od pierwszych liter angielskich wyrazów określających jak należy postępować z kontuzjowaną częścią ciała zaraz po urazie.
PRICE – Pierwsza pomoc po urazie – POBIERZ schemat postępowania
Protection – ochrona, zabezpieczenie
Uszkodzoną część ciała należy usztywnić i zabezpieczyć przed ryzykiem ponownego uszkodzenia. Można użyć do tego ortezy, szyny lub gotowej opaski na staw, jednak tych zwykle nie mamy pod ręką w momencie urazu, dlatego w pierwszych godzinach po urazie wystarczy usztywnienie za pomocą sztywnego przedmiotu (np. deski) i bandaża elastycznego.
Rest – odpoczynek, odciążenie
Wskazane jest ograniczenie niepotrzebnych w tym momencie ruchów i, jeśli to możliwe, nie używanie uszkodzonej część ciała.
Ice – ochładzanie
Na uszkodzone miejsce stosujemy zimne okłady, które zapobiegają powstaniu obrzęku i opuchliźnie oraz zmniejszają odczucie bólu. Do chłodzenia używamy zwykłego lodu lub wcześniej zamrożonych żelowych kompresów. Nigdy nie kładziemy ich na gołą skórę, ale zabezpieczamy ją np. bandażem, kawałkiem materiału czy ubraniem, aby nie doprowadzić do odmrożenia.
Zasady ochładzania:
1 dzień – chłodzenie 1/2h, przerwa 1 1/2h,
2 dzień – chłodzenie 1/2h, przerwa 3 1/2h,
3 dzień – chłodzenie 1/2h, przerwa 5 1/2h;
Okres trzech dni to przybliżony czas potrzebny na zejście opuchlizny i wchłonięcia się wysięku. Dodatkowo można zastosować maści przeciwzapalne.
Compression – ucisk
Uciśnięcie uszkodzonego mięśnia czy stawu poprzez owinięcie go bandażem elastycznym także zapobiega nadmiernemu obrzękowi i przekrwieniu. Należy pamiętać, że kierunek bandażowania przebiega zawsze od części dystalnej do proksymalnej (czyli dosercowo) aby nie blokować odpływu krwi i limfy.
Elevation – uniesienie
Informacje na temat prawidłowej diagnostyki i komunikacji z pacjentem znajdziesz tutaj.W miarę możliwości uszkodzoną część ciała powinno się trzymać jak najczęściej uniesioną powyżej poziomu serca (np. na temblaku, wyciągu, podpórce). Sprzyja to sprawnemu odpływaniu płynów ustrojowych i zapobiega powstawaniu obrzęku oraz stanu zapalnego.
Metoda P.R.I.C.E to metoda doraźna, która jedynie przyspiesza gojenie w pierwszym okresie po urazie (fazie ostrej). Jest przydatna w przypadkach urazów nagłych, jednak nie zastępuje kompleksowej terapii prowadzącej do odzyskania pełnej sprawności. Jeśli po około dwóch, trzech dobach stosowania metody P.R.I.C.E nie nastąpi żadna widoczna poprawa, należy zastosować leki przeciwzapalne, przeciwobrzękowe i przeciwbólowe. Wskazany jest też kontakt z lekarzem.
Pobierz schemat postępowania po urazie i umieść go w apteczce, aby w razie wypadku działać szybko i skutecznie.
PRICE – Pierwsza pomoc po urazie – POBIERZ schemat postępowania